Instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ITPOK), jaką jest gdański Port Czystej Energii, to istotny element domykający system gospodarki odpadami w regionie. Nienadające się do recyklingu odpady z blisko 40 gmin trafią do miejskiej elektrociepłowni przynosząc korzyści zarówno gminom jak i ich mieszkańcom. Działalność samej instalacji również jest dobrym przykładem gospodarki cyrkularnej.
Według danych GUS w 2023 r. w Polsce zebranych zostało 13,4 mln ton odpadów komunalnych (wzrost o 0,2% w porównaniu z 2022 r.). Na jednego mieszkańca przypadało średnio 356,7 kg zebranych odpadów komunalnych, co oznacza wzrost o 1,9 kg w porównaniu z rokiem poprzednim. W dużych miastach na 1 mieszkańca przypadło ich najwięcej, w Gdańsku - 424 kg.
- Najważniejsze w systemowym działaniu jest postępowanie zgodne z hierarchią odpadów. To, o czym należy mówić najgłośniej i najszerzej to zmiana codziennych nawyków mieszkańców. Musimy przede wszystkim zapobiegać powstawaniu odpadów i ograniczyć ich powstawanie. Kładziemy na to nacisk również w działaniach edukacyjnych PCE w ramach, których m.in. przygotowaliśmy ścieżkę edukacyjną i materiały dla nauczycieli przybliżające funkcjonowanie systemu gospodarowania opadami komunalnymi. Jednocześnie powstawanie kolejnych ITPOK wciąż jest istotne. Z danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska wiemy, że już teraz brakująca wydajność instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych to 2,8 mln ton – mówi Sławomir Kiszkurno, prezes zarządu Portu Czystej Energii.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, do 2035 r. ilość składowanych odpadów komunalnych nie może przekroczyć progu 10%. W tym odniesieniu obecność PCE umożliwia realizację tych jakże ambitnych celów środowiskowych, realnie ograniczając ilości odpadów kierowanych na składowisko, redukując niepożądane emisje gazów i co ważne, dostarczając trwałe i długofalowe źródło energii.
Gospodarka cyrkularna w Porcie Czystej Energii
W wyniku termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych w Porcie Czystej Energii powstają tzw. odpady wtórne – żużle i popioły paleniskowe oraz odpady z oczyszczania spalin. Dzięki współpracy PCE z firmą posiadającą stosowane pozwolenia i technologie, odpady te są w cyrkularny sposób zagospodarowywane i wykorzystywane m.in. do: produkcji bloczków betonowych, kruszyw i mieszanek budowlanych. W procesie recyklingu R5, za sprawą utraty statusu odpadów, odpady wtórne powstające w ITPOK są w 100 procentach poddawane dalszemu gospodarczemu wykorzystaniu.
Obieg zamknięty w Porcie Czystej Energii można dostrzec nie tylko w kontekście wspomnianych odpadów komunalnych i poprocesowych, lecz także na przykładzie racjonalnego gospodarowania wodą. W projekcie instalacji uwzględniono rozwiązania umożliwiające jej odzysk i ponowne wykorzystanie. Dotyczy to zarówno wód opadowo-roztopowych, jak również wody z układów jej odzysku na terenie Instalacji, w szczególności z odwodnień kondensatu. Zebrana woda, w zależności od rodzaju, poddawana jest obróbce, oczyszczaniu bądź jest przechowywana w przeznaczonych do tego zbiornikach celem dalszego wykorzystania.