24 marca oficjalnie otwarto gdański ITPOK – instalację termicznego przekształcania odpadów komunalnych, Port Czystej Energii. – Gdańsk i blisko 40 partnerskich gmin z Pomorza, mają zagwarantowane zagospodarowanie uciążliwych odpadów na najbliższe dziesiątki lat. Port Czystej Energii jest domknięciem systemu gospodarki odpadami w Gdańsku i regionie – mówi prezes Portu Czystej Energii, Sławomir Kiszkurno.
- Otwarciem Portu Czystej Energii rozwiązujemy jednocześnie trzy kwestie związane z gospodarką odpadami komunalnymi: bezpiecznie je zagospodarowujemy i jednocześnie uzyskujemy energię i ciepło z odpadów. To trudny, wieloletni projekt, z którego możemy być dumni i przyniesie realne korzyści dla Gdańska – podkreślała prezydent Aleksandra Dulkiewicz.
Termiczne przekształcanie odpadów, realizowane w instalacjach termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ITPOK), takich jak Port Czystej Energii, to realna i jedyna szansa na domknięcie systemu gospodarki odpadami w gminach. W całej Europie funkcjonuje około 500 elektrociepłowni tego typu. Port Czystej Energii jest 10. tego typu instalacją w Polsce.
- Bez wsparcia funduszy unijnych, bez zaangażowania Unii Europejskiej nie udałoby się nam przeprowadzić tak dużej inwestycji. Całkowity jej koszt to ok. 800 mln zł, z czego ponad 270 mln to wsparcie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – podkreślał wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej Jacek Karnowski.
- Bardzo ważne jest byśmy decentralizowali źródła energii. Inwestycje takie jak ta, potrzebne są w całym kraju. Mam nadzieję, że zainspiruje to inne regiony do myślenia o alternatywnych źródłach energii. Zrobię wszystko by moja administracja pomagała w tym procesie – mówiła wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz.
- Są w Polsce odważne samorządy, które podejmują ważne decyzje. To długofalowe działanie, bo budowę spalarni odpadów komunalnych w regionie omawiałem w różnorodnych gremiach przez ostatnie kilkanaście lat. Dziś gratuluję wszystkim zaangażowanym przez lata w ten projekt – mówił marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.
Podsumowanie gorących rozruchów w Porcie Czystej Energii
Podczas gorących rozruchów sprawdzano działanie instalacji i kalibrowano systemy i działające w niej urządzenia. Odbył się próbny odbiór ciepła z GPEC oraz testy turbiny i generatora. W trakcie trwających od lipca 2024 r. testów spalono 41 000 ton nienadających się do recyklingu odpadów komunalnych, a od października do grudnia wyprodukowano aż 10 000 MWh energii elektrycznej. Ta ilość energii wystarczyłaby na pokrycie zapotrzebowania Gdańskich Autobusów i Tramwajów przez 3,5 miesiąca. Inwestor, tj. Port Czystej Energii Sp. z o.o., wydał wykonawcy tzw. świadectwo rozruchu i 5 lutego zakład przeszedł w okres eksploatacji, czyli rozpoczęła się regularna obsługa obiektu, dostawy odpadów z instalacji komunalnych oraz produkcja energii i ciepła z odpadów.
ITPOK-i domykają system gospodarowania odpadami w gminach
Przykłady krajów, w których ITPOK funkcjonują dłużej i na większą skalę dowodzą, że to rozwiązanie, które znacząco ogranicza ilość odpadów trafiających na składowiska przy jednocześnie wysokim poziomie recyklingu odpadów. Pomimo nieustannie rozwijających się technologii niektórych odpadów nie można ponownie wykorzystać i poddać recyklingowi. Obecność ITPOK pozwala na bezpieczne unieszkodliwianie tej części odpadów i korzystanie z wyprodukowanej zielonej energii. W ten sposób gminy mogą realizować założenia gospodarki o obiegu zamkniętym, wspierać dążenia do neutralności klimatycznej i wypełniać unijne cele w zakresie zrównoważonej polityki energetycznej.
Parametry techniczne Portu Czystej Energii
W ciągu roku Port Czystej Energii przekształcać będzie termicznie 160 000 ton nienadających się do recyklingu odpadów komunalnych. Wyprodukuje z nich 114 000 MWh energii elektrycznej i 509 000 GJ energii cieplnej. Ta ilość wyprodukowanej energii elektrycznej wystarczy na pokrycie 6,5 roku potrzeb dotyczących oświetlenia ulicznego w Gdańsku. Ilość wytwarzanego ciepła zapewni pokrycie zapotrzebowania 70 000 gospodarstw domowych latem i 19 000 gospodarstw domowych zimą.
Finansowanie inwestycji
Realizacja Projektu jest ostatnim, brakującym ogniwem gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi w regionie pomorskim, umożliwiającym jego optymalizację przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich standardów środowiskowych. Inwestycja dofinansowana została z Funduszu Spójności UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Współfinansowanie pochodzi z pożyczki udzielonej przez NFOŚiGW, a także z kredytów z PKO BP S.A. Łączny koszt projektu netto to 662 996 523,06 PLN.
