Co zrobić, żeby mieć w Polsce sprawnie funkcjonujący system gospodarki odpadami komunalnymi? W obecnej sytuacji prawnej nie jest to możliwe. Dlatego priorytetem powinny być niezbędne zmiany legislacyjne. Ich propozycje przedstawił Sławomir Kiszkurno, prezes zarządu Portu Czystej Energii, podczas 15 konferencji „Mechaniczne i biologiczne przetwarzanie odpadów”.
Recykling materiałowy i energetyczny to w systemach gospodarki odpadami komunalnymi ostateczne rozwiązania, by nie dopuścić do często zbędnego i uciążliwego składowania – podkreślił Sławomir Kiszkurno. – Jednak znacznie ważniejsze dla gminnych systemów odpadami i szeroko rozumianej ochrony klimatu i środowiska są działania w kierunku zapobiegania: unikania powstawania odpadów, ich minimalizacji i powtórnego wykorzystania.
Ogromną rolę pełni tutaj selektywna zbiórka odpadów u źródła. Jej wpływ ma bardzo duży wpływ na koszty całego systemu, czyli w konsekwencji na opłatę uiszczaną przez mieszkańców. Zdaniem prezesa Portu Czystej Energii nowoczesne elektrociepłownie na „resztkowe” odpady komunalne stanowią niezbędne domknięcie całego systemu, ale z pewnością nie remedium na wszystkie troski z nim związane.
Sławomir Kiszkurno, prezes Portu Czystej Energii, podczas majowej konferencji „Mechaniczne i biologiczne przetwarzanie odpadów” w Uniejowie
Prelegent wskazał dla przykładu, że w Szwecji aż 45 proc. ciepła generowanego przez dostawców energii jest wytwarzane z odpadów.
– W Polsce co dziesiąty kaloryfer może być w przyszłości zasilany ciepłem z termicznego przekształcania odpadów komunalnych – zauważył Sławomir Kiszkurno. W swoim wystąpieniu zreferował też m.in. wniosek, jaki złożył do Ministra Klimatu i Środowiska, postulując poprawkę do Rozporządzenia w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych z dnia 28 grudnia 2022 r. Jej zastosowanie umożliwiłoby termiczne przekształcanie tzw. frakcji podsitowej z pominięciem procesów biologicznego przetwarzania, co byłoby korzystne zarówno w aspekcie środowiskowym, ekonomicznym, jak i społecznym.
Według prezesa Portu Czystej Energii sprawne funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce zależy od konsekwentnego rozwijania i dopracowywania jego poszczególnych elementów: od selektywnej zbiórki odpadów – przez ich odbiór, sortowanie, sortowanie, kompostowanie, a także odzysk energetyczny w postaci biogazu – aż po przekształcanie nienadających się do recyklingu odpadów resztkowych na energię elektryczną i ciepło w nowoczesnych elektrociepłowniach odpadowych:
Optymalny system gospodarki odpadami komunalnymi
W tym ujęciu termiczne przekształcanie odpadów nie jest konkurencją dla recyklingu, lecz rozwiązaniem problemu składowania odpadów.
Nie mniej ważne jest dążenie do neutralności klimatycznej i transformacji energetycznej zarówno na poziomie gminy, jak i globalnie, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, czyli również zgodnie z zasadami Gospodarki Obiegu Zamkniętego.
– Oczywiście, w dalszym ciągu oczekujemy wdrożenia w Polsce ustawy o „Rozszerzonej odpowiedzialności producenta”, której w żaden sposób nie jest w stanie zastąpić – choćby w części – zaproponowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska system kaucyjny – podkreślił Sławomir Kiszkurno.
Dowodem na skuteczność zaprezentowanego przez prezesa Portu Czystej Energii, optymalnego modelu gospodarki odpadami komunalnymi, jest to, że taki system sprawdza się od wielu lat w wysokorozwiniętych krajach Europy Zachodniej, jak Szwecja, Norwegia, Dania, Niemcy.
Optymizmem napawa fakt, że także w Polsce ekologiczna świadomość obywateli ten temat rośnie. Aż 73,8 proc. badanych pełnoletnich obywateli Gdańska, czyli prawie trzy czwarte respondentów uznało, że budowa Portu Czystej Energii jest inwestycją przydatną dla miasta i jego mieszkańców.